Находка (М. Зощенко)
Bir dəfə mənimlə Lölya konfet qutusu götürüb oraya qurbağanı və hörümçəyi qoyduq. Sonra biz bu qutunu təmiz kağıza bükdük, onu qəşəng lenta ilə sarıdıq və bu paket bizim bağımızın qarşısında panelə qoyduq. Sanki bunu kimsə gedəndə itirdi. Bu paket tumbanın yanında qoyub, mənimlə Lölya bizim bağımızın kolda gizləndik və qəhqəhə ilə boğulanda, nə olacağını gözləməyə başladıq.
Və budur yolçu gedir. Bizim paketimiz görəndə o, əlbəttə ki, dayanır, sevinir və hətta ləzzətdən öz əllərini ovuşdurur. Təbii ki, o konfet qutusunu tapdı, belə veziyyət bu dünyada tez-tez olmur.
Bir qədər nəfəsini dayandırıb, Lölya ilə mən nə olacağını gözləyirik. Yolçu əyildi, paketi götürdü, onu tez açdı və qəşənq qutunu görəndə daha çox sevindi. Və budur, qapaq açdı. Və bizim qurbağanımız qaranlıqda oturmaqdan darıxıb, qutudan yolçunun əlinə sıçradı. O təəccübdən ah edir və qutunu özündən daha uzağa tullayır.
Biz Lölya ilə gülməkdən yaşıl çəmən üzərinə sərildik. Və biz o dərəcədə ucadan gülürdük ki, yolçu bizim tərəfimizə döndü və çəpərin dalında bizi görüb dərhal hər şəyi başa düşdü. Bir anlıqda o çəpərə atıldı, bir nəfəsə onu tullandı və qulaqburması vermək üçün bizim tərəfimizə qaçdı. Biz Lölya ilə daban aldıq. Amma, mən ləkə dili dolaşdım və otun üzərinə uzandım. Və yolçu olduqca çox bərk mənim qulağımı çəkdi. Mən gücü gəldikcə çığırdım. Lakin yolçu mənə iki şapalaq vurub sakitcə bağdan uzaqlaşdı. Çığırtı və səsə bizim valideynlərimiz yüyürüb gəldilər. Qızarmış qulağıma tutub və hıçqıranda, mən valideynlərimə yaxınlaşdım və nə olduğuna şikayət etdim. Mənim anam süpürgəçi ilə yolçuya çatmaq və onu həbs etmək üçün süpürgəçini çağırmaq istəyirdi. Və Lölya artıq süpürgəçi tərəfə qaçmaq istəyirdi. Amma ata onu dayandırdı. Və ona və anaya dedi:
- Süpürgəçini çağırmayın. Və yolçunu həbs etmək lazım deyil. Əlbəttə, Minkanın qulaqlarını cəkdiyi yaxşı deyil, amma yolçunun yerində mən də, ola bilsin, belə edərdim.
Bu sözləri eşidəndə ana ataya çox hirsəndi və ona dedi:
- Sən dəhşətli eqoistsən!
Və bizim Lölya ilə ataya hirsləndik və ona heç nə demədik. Ancaq özüm qulağımı sürtdüm və ağladım. Lölya da ağladı. Və onda mənim anam, məni qucağına alıb, ataya dedi:
- Yolçunu müdafiə etməklə uşaqları göz yaşı tökməyə məcbur etməkdənsə, onların etdiyi nə pis olduğunu başa sal. Mən bunu pis iş görmürəm və hər şəyi sadə uşaq oyuncağı kimi qiymətləndirirəm. Və ata cavabında nə deyəcəyini bilmirdi. O ancaq dedi:
- Uşaqlar böyüyəcəklər və bir zaman bu niyə pis olduğunu başa düşəcəklər.
Və illər keçdi. Beş il keçdi. Sonra on il keçdi. Və nəhayət on iki il keçdi. On iki il keçdi, və balaca oğlandan mən cavan on səkkizyaşlı tələbəciyə çevrildim. Əlbəttə ki, mən bu hadisə haqqında düşünməyə unutdum. O vaxtlarda mənim başıma daha maraqlı fikirlər oyanırdı. Amma bir dəfə belə bir hadisə baş verdi. Yazda, imtahandan sonra, mən Qafqaza getdim. O vaxtda çoxlu tələbə yayda bir iş götürdülər və bir yana gedirdilər. Və mən də özümə qulluğu – qatar kontrolçusu götürdüm. Mən yoxsul tələbəcik idim və məndə pul yox idi. Bəs burada Qfqaza getməyə pulsuz bilet və üstəlik maaş verirdilər. Və bu işi götürüb mən getdim.
дальше
Əvvəlcə, Rostov şəhərində olan idarəyə gəldim ki, orada pul, sənədlər və bilət dəlməsi maşalarını alım. Bizim qatarımiz gecikdi. Və səhər əvəzinə axşam beş saat beşdə gəldim. Mən özüm çamadanımı saxlamağa verdim. Və tramvayda dəftərxanaya getdim. Oraya gəldim. Qapıçı mənə deyir:
- Təəssüflər olsun ki, genc adam, siz gecikdiniz. Dəftərxana artıq bağlıdır. Mən dedim:
- Necə bağlıdır. Mən axı bu gün pul və şəhadətnamə almaq lazımdır.
Qapıçı dedi:
- Hamı çıxıb getdi. Birigün gəlin.
- Necə birigün. Onda sabah gəlsəm daha yaxşı olardı.
Qapıçı yenidən dedi:
- Sabah bayramdır, dəftərxana işləmir. Bəs bir gündən sonra gəlin və hər lazımi şəyləri alın.
Mən küçəyə çıxdım. Və dayandım. Mən nə edecəyimi bilmirəm. Qabaqda iki gün var. Cibimdə pul yoxdur – yalnız üç qəpik qaldı. Şəhər yaddır, məni burada heç kim tanımır. Və mən harada qalacağım məlum deyil. Və nə yeyəcəyim anlaşılmazdır. Mən, mənim çamadanımdan bir köynək yoxsa dəsmalı götürmək üçün və sonra bazarda satmaq üçün, vağzala qaçdım. Amma vağzalda mənə dedilər:
- Çamadan götürməkdən əvvəl, saxlamasına görə pulunu verin, və sonra onu götürün və onunla nə istəyəcəyini edin.
Üç qəpikdən başqa, məndə heç bir olmadı, vəsaxlamasına görə pul verə bilmirdim. Və daha dilxor hisslərdə küçəyə çıxdım. Yox, indi özümü itirməzdim. Bəs o zamanda mən olduqca özümü itirdim. Gedirəm, küçədə haraya olduğu naməlum sallana-sallana gedirəm və dərdlənirəm. Və mən küçədə gedirəm və birdən panelin üsründə görürəm: bu nədir? Kiçik qırmızı plüş pul kisəsidir. Və görünür, boş deyil, pulla ağzınacan doldurmuşdur.
Bir anlıqda mən dayandım. Fikirlər, bir birinin daha sevincli, mənim başımda yanıb söndülər. Mən fikrən özümü qəhvə stəkanı ilə yeməkxanada gördüm. Bəs sonra çarpayının üzərində əllimdə şokolad plitkası ilə mehmanxanada gördüm. Mən pul kisəsi tərəfə addım etdim. Və ona əl uzatdım. Amma bu anda pul kisəsi (yoxsa bu mənə elə gəldi) bir azmənim əlimdən uzaqlaşdı. Mən yenə də əlimi uzatdım və artıq pul kisəsindən yapışmaq istəyirdim. Lakin o yenidən məndən uzaqlaşdı, və dedikcə uzağa çekildi. Heç nə başa düçməyəndə, mən yenə də pul kisəsinə atıldım. Və birdən, bağda çəpərin arxasında, uşaq qəhqəhəsi eşidildi. Və pul kisəsi, sopa bağlanmış, cəld paneldən yox oldu. Mən çəpərə yaxınlaşdım. Bir neçə uşaqlar, hərfi mənada yerin üzərində qəhqəhədən qəşş edirdilər. Mən onların ardınca atılmaq istəyirdim. Və əllə çəpəri yapışdım ki, o tərəfə tullanam. Amma bir anlıqda, çoxdan unudulmuş uşaq həyatımından səhnəcik yada düşdü. Və onda mən olduqca qızardım. Çəpərdən aralandım. Və yavaş-yavaş yeriyib, yoluma davam edərkən ağır-ağır getdim.
Uşaqlar! Həyatda hər şəy keçir. Bu iki gün də keçdilər. Axşam, qaranlıqlaşanda, mən şəhər tərəfə getdim, və orada, tarlada, otun üzərində yatdım. Səhərdə, gün çıxada, oyandım. Üç qəpik girvənkə çörəyi aldım, yedim və su içdim. Və tamam gün axşama qədər şəhərdə əbəs sallana-sallana gəzirdim. Bəs axşamda yenidən tarlaya gəldim və orada gecəni keçirdim. Ancaq bu dəfə pisdir, çünki yağış yağır və it kimi islandım. Ertəsi gün, səhər tezdən mən küçə qapısınının yanında dururdum və dəftərxananın açılmasını gözləyirdim.
Və budur, o açıqdır. Mən çirkli, pırtlaşdırılmış və islaq dəftərxanaya girdim. Məmurlar mənə şübhə ilə baxdılar. Və əvvəlcə mənə pul və sənədləri verməyi istəmirdilər. Amma sonra verdiər. Və tezliklə, mən xoşbəxt və çəfəqli, Qafqaza getdim.
Manat to 
Ruble Converter
